Για να κρατάμε ίσες αποστάσεις, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι περιβαλλοντικές επιπτώσεις δεν έχουν μόνο δραστηριότητες όπως η εξόρυξη, αλλά και άλλες που νομίζουμε… αθώες. Για παράδειγμα ο τουρισμός! Ο τουρισμός, μέσα από τις δραστηριότητές του, επιδρά σε πολύ μεγάλο βαθμό με το φυσικό περιβάλλον, σε σημείο που όταν υποβαθμίζεται το φυσικό περιβάλλον να πλήττει το τουριστικό προϊόν. Αυτό οφείλεται στην μορφή του μαζικού – βιομηχανοποιημένου που έχει πάρει ο τουρισμός τι τελευταίες δεκαετίες.
Οι αρνητικές επομένως επιδράσεις του τουρισμού στο φυσικό περιβάλλον εμφανίζονται όταν ο τουρισμός ξεπερνά τη φέρουσα ικανότητα του φυσικού περιβάλλοντος, όταν δηλαδή η τουριστική ανάπτυξη ξεπεράσει τα όρια αντοχής του τόπου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της τουριστικής ανάπτυξης, την υποβάθμιση του τουριστικού προϊόντος και του φυσικού περιβάλλοντος.
Και εξηγούμαστε: Έχει κάνει ποτέ κανείς μελέτη φέρουσας ικανότητας σε κανένα από τα παραθαλάσσια θέρετρα της Χαλκιδικής; Τα πράγματα είναι απλά. Αυτή η παραλία έχει φέρουσα ικανότητα 200-250 άτομα ημερησίως. Άρα δεν μπορώ να έχω δώσει στην περιοχή άδειες για ξενοδοχεία, ξενώνες και ενοικιαζόμενα δωμάτια που έχουν συνολικά 1.500 κλίνες! Έτσι υποβαθμίζεται το τουριστικό προϊόν και θα φθίνει συνεχώς αφού δεν θα έρχονται πλέον τουρίστες, απογοητευμένοι από την κατάσταση. Άσε και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος… Υπάρχουν αλγόριθμοι και εργαλεία να υπολογιστεί η φέρουσα ικανότητα κάθε τουριστικής δράσης ανάλογα με τις τοπικές παραμέτρους. Αλλά δεν είδαμε κανέναν οικολόγο ή κανέναν ακτιβιστή από αυτούς που ξημεροβραδιάζονται στις εγκαταστάσεις της Ελληνικός Χρυσός να ασχοληθεί με το θέμα… Γιατί άραγε; Διότι το λόμπι των επαγγελματιών του τουρισμού (ξενοδοχειάδων- εστιατόρων και ιδιοκτητών μπαρ κ.λπ.), είναι ισχυρότατο και θα καταπιεί αμάσητο όποιον σηκώσει κεφάλι…
Από την άλλη πλευρά όμως υπάρχουν παραδείγματα όπου η τουριστική ανάπτυξη ωφέλησε το φυσικό περιβάλλον, προστατεύοντας το, για λόγους διατήρησης ή βελτίωσης της ελκυστικότητας του τουριστικού προϊόντος. Αυτό συμβαίνει συνήθως σε περιοχές όπου δραστηριοποιούνται μεγάλες οργανωμένες τουριστικές μονάδες, οι οποίες θέλουν να διατηρήσουν την πελατεία τους και ασχολούνται και με το περιβάλλον γύρω από τις επιχειρήσεις τους.
Τα μειονεκτήματα του τουρισμού μπορεί να είναι άμεσα ή έμμεσα, παροντικά ή μελλοντικά και μπορεί να αφορούν στο τοπικό, το περιφερειακό ή το διεθνές φυσικό περιβάλλον.
ΕΔΑΦΟΣ: Το έδαφος δέχεται μεγάλες πιέσεις από τον τουριστικό τομέα, αφού είναι ο βασικός πόρος ανάπτυξης των τουριστικών δραστηριοτήτων. Προκαλεί επέκταση της αστικής δομής, παρέμβαση στο άθικτο φυσικό περιβάλλον για την κάλυψη των αναγκών σε μεταφορές, ηλεκτροδότηση, υδροδότηση και κέντρων αναψυχής και δραστηριοτήτων. Με αυτό τον τρόπο ανταγωνίζεται σε τεράστιο βαθμό τις παραδοσιακές χρήσεις της γης (γεωργία, κτηνοτροφία). Επιπλέον τεράστιες επιπτώσεις υφίστανται και οι παράκτιες περιοχές όπως η διάβρωση των ακτών, η ακαλαισθησία και η ρύπανση των νερών.
Μεγάλο κεφάλαιο αποτελεί και η ρύπανση του εδάφους που προέρχεται από τα στερεά απόβλητα των ξενοδοχείων και των κέντρων αναψυχής ή από τα σκουπίδια που πετούν μεμονωμένοι τουρίστες. Τα απόβλητα των τουριστικών επιχειρήσεων τις περισσότερες φορές δεν υφίστανται την απαραίτητη επεξεργασία με αποτέλεσμα να ρυπαίνουν το υπέδαφος και τον υδροφόρο ορίζοντα. Τα σκουπίδια που πετάνε ασυνείδητοι τουρίστες προκαλούν, εκτός από τη ρύπανση του εδάφους και αισθητική ρύπανση, επιβαρύνοντας και υποβαθμίζοντας την περιοχή.
ΝΕΡΟ: Το νερό αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους πόρους για την άνθιση του τουριστικού προϊόντος. Οι ανάγκες σε νερό αυξάνονται στις τουριστικές περιοχές, καθώς ο αριθμός των ατόμων που διανέμουν σ’ αυτές αυξάνεται κατά τους τουριστικούς μήνες. Οι τουριστικές ανάγκες αφορούν την καθαριότητα των ατόμων και των χώρων, την πόση, το πότισμα των μεγάλων κήπων ή των γκολφ και των υπεραρίθμων πισινών και τις διάφορες δραστηριότητες. Η κατανάλωση νερού εξαρτάται από το μέγεθος του καταλύματος και από των αριθμό των τουριστών. Εκτός από το ζήτημα της ποσότητας του νερού, προκύπτει και το ζήτημα της ποιότητάς του, το οποίο προκαλεί ρύπανση ή μόλυνση της θάλασσας από τα διάφορα απόβλητα των τουριστικών μονάδων και από την απόρριψη αποβλήτων από τα τουριστικά πλοία.
ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ: Η ατμόσφαιρα επίσης μπορεί να επιβαρυνθεί από τις τουριστικές δραστηριότητες. Κάποιες από αυτές έχουν άμεση επίδραση και κάποιες έμμεση. Στις άμεσες επιδράσεις συγκαταλέγονται οι μεταφορές, τόσο αυτές που αφορούν το χώρο προέλευσης στο χώρο προορισμού, όσο και αυτές που αφορούν το τόπο διαμονής. Έμμεσες επιπτώσεις αποτελεί η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σε εργοστάσια που χρησιμοποιούν ως καύσιμη ύλη ορυκτά καύσιμα. Το ποσοστό συμβολής του τουριστικού τομέα στην εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα ανέρχεται στο 5% περίπου επί του συνόλου των εκπομπών παγκοσμίως και προέρχεται από τους κλάδους μεταφορών (75%), καταλυμάτων (21%) και άλλων δραστηριοτήτων. Από την άλλη το ποσοστό συμβολής του τουρισμού στην παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου υπολογίστηκε το 2005 μεταξύ 5% με 14%.
Ενώ ο τουρισμός επηρεάζει σε μικρό βαθμό την αλλαγή του κλίματος, το κλίμα από την πλευρά του επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τον τουρισμό (τουριστικός προορισμός, λειτουργικές δαπάνες, τρόφιμα, άρδευση, νερό κτλ). Ο καιρός επίσης επηρεάζει την ελκυστικότητα των τουριστικών τόπων, βελτιώνει τον ανταγωνισμό και την αποδοτικότητά τους. Όλα αυτά μας οδηγούν να συμπεράνουμε πως οι επιπτώσεις που θα προέλθουν από την παγκόσμια κλιματική μεταβολή στο περιβάλλον θα επηρεάσουν την τουριστικά βιομηχανία (θετικά ή αρνητικά).
Ο τουρισμός ακόμη αλλοιώνει, συρρικνώνει ή ακόμη καταστρέφει πλήρως τα οικοσυστήματα μιας περιοχής. Η ολοένα αυξανόμενη ανάγκη για χώρο για ανάπτυξη των τουριστικών υποδομών (ξενοδοχεία, εστιατόρια, θεματικά πάρκα, δρόμοι κ.λπ.), καθώς επίσης και οι δραστηριότητες των τουριστών, κυρίως στα παράκτια οικοσυστήματα (κολύμπι, ρύπανση της ακτής, θαλάσσιο σκι, κτλ), επηρεάζουν με τη σειρά τους τη βιοκοινότητα της περιοχής. Ακόμη, οι εκδρομές και οι περίπατοι στη φύση προκαλούν συχνά θόρυβο και όχληση στα ζώα ή τα φυτά ιδίως όταν γίνονται σε μεγάλες ομάδες.
