Τι προβλέπει το Χωροταξικό για τις σημαντικότερες ζώνες τοπίου, όπως ο Όλυμπος, η Χαλκιδική, οι λίμνες Κορώνεια και Βόλβη και η πεδιάδα Θεσσαλονίκης.

Συγκεκριμένα μέτρα, για τη διαφύλαξη του τοπίου της Κεντρικής Μακεδονίας και την ανάδειξή του, που μπορεί να αποκτήσει και σημαντική αναπτυξιακή διάσταση (εκτός της απαιτούμενης προστασίας), προβλέπει το αναθεωρημένο Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο της Κεντρικής Μακεδονίας.

Το τοπίο χωρίζεται σε τέσσερις γενικές κατηγορίες (διεθνούς, εθνικής και περιφερειακής αξίας και ζώνες υποβαθμισμένου τοπίου), στις οποίες περιλαμβάνονται οι κυριότεροι φυσικοί πόροι της περιοχής, που συνιστούν και από τα σπουδαιότερα συγκριτικά της πλεονεκτήματα. Εξάλλου, το τοπίο, όπως αναφέρεται στο Χωροταξικό, «αποτελεί μέρος της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς» της Κεντρικής Μακεδονίας.

Στόχος της στρατηγικής που προκρίνει το Χωροταξικό είναι να σταματήσουν πρακτικές υποβάθμισης, μέτρα και προληπτικά και θεραπευτικά για τη βελτίωση της ποιότητάς του και την ανάδειξη του ως έναν καθοριστικό πόρο για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Οι ζώνες

Στην κατηγοριοποίηση του Χωροταξικού οι τέσσερις ζώνες περιλαμβάνουν τους εξής φυσικούς πόρους:

1. Ζώνες Τοπίου Διεθνούς Αξίας:

• -Ευρύτερη περιοχή του Ολύμπου – Περιοχή-αντικείμενο προστασίας: Εθνικός Δρυμός και Αρχαιολογικός Χώρος Ολύμπου.
• -Χαλκιδική – Περιοχές-αντικείμενο προστασίας: Παράκτια Ζώνη – Χολωμόντας, Ζώνη Ελιάς, Αθωνικό Τοπίο.

1. Ζώνες Τοπίου Εθνικής Αξίας:

• -Παραμεθόρια Ζώνη – Περιοχές-αντικείμενο προστασίας: Ορεινή Αλμωπία (Βόρας, Πίνοβο, Τζένα), Πάικο – Δοϊράνη – Μπέλλες, Εθνικό Πάρκο Κερκίνης – Σιντική.
• -Δρόμοι του Κρασιού – Περιοχές-αντικείμενο προστασίας: Νάουσας – Λευκαδίων, Πέλλας – Γουμένισσας, Θεσσαλονίκης – Βερτίσκου – Όσσας.
• -Εθνικό Πάρκο Κορώνειας – Βόλβης – Χαλκιδικής – Περιοχή-αντικείμενο προστασίας: Λεκάνη Μυγδονίας.
• -Πεδιάδα Θεσσαλονίκης – Περιοχές-αντικείμενο προστασίας: Εθνικό Πάρκο Αξιού – ορυζώνες, Βεργίνα – κοιλάδα Αλιάκμονα, Πέλλα.

1. Ζώνες Τοπίου Περιφερειακής Αξίας:

• -Στενά και Κοιλάδα Αγγίτη – Σπήλαιο Αλιστράτης.
• -Αστικά, Πρωτοβιομηχανικά και περιαστικά τοπία της Μακεδονίας – Περιοχές-αντικείμενο προστασίας: Ιστορικά Κέντρα Θεσσαλονίκης, Σερρών, Βέροιας, Έδεσσας και Άνω Πόλη Θεσσαλονίκης, Πρωτοβιομηχανικές περιοχές Λαχανοκήπων (Μπεχ Τσινάρ), Λατομεία Ασβεστοχωρίου, Νάουσα.
• -Περαστικά δάση και ρέματα.

1. Ζώνες Υποβαθμισμένου Τοπίου:

• -Περιαστική Ζώνη Θεσσαλονίκης – Περιοχές-αντικείμενο προστασίας: Ανατολική Ζώνη, Δυτική Ζώνη.
• -Λατομικές και Εξορυκτικές ζώνες – Περιοχές-αντικείμενο προστασίας: Σημειακά – διάσπαρτα.
• -Παράκτια ζώνη ανατολικής ακτής Θερμαϊκού/Χαλκιδικής – Περιοχές-αντικείμενο προστασίας: Συνεχές από Αγγελοχώρι ως Ποτίδαια, Κατά τόπους, παράκτια ή γραμμικά παρά τους κύριους οδικούς άξονες της πεδινής Χαλκιδικής.

Συνδέσεις

Όπως επισημαίνουν οι συντάκτες του Χωροταξικού ανά περιοχή πρέπει να υπάρξουν συγκεκριμένες συνδέσεις:

• -Το τοπίο του Ολύμπου και η φήμη του ονόματός του με τη συνολική τουριστική ανάπτυξη της Κεντρικής Μακεδονίας και τη γενικότερη διεθνή αναγνώριση των περιφερειακών προϊόντων.
• -Το τυπικό μεσογειακό τοπίο της παράκτιας Χαλκιδικής ως παράγοντας ποιοτικής αναβάθμισης του τουριστικού προϊόντος της Χαλκιδικής, έναντι πολιτικών απρογραμμάτιστης επέκτασης των τουριστικών χρήσεων χαμηλής προστιθέμενης αξίας.
• -Η (υπο)Ζώνη της Ελιάς ως τοπίο διεθνούς αξίας με την προώθηση της Πράσινης Ελιάς ως προϊόντος Π.Ο.Π. της Χαλκιδικής.
• -Το τοπίο των δρόμων του κρασιού, με την προώθηση των Μακεδονικών ποικιλιών κρασιού στις διεθνείς αγορές και την προώθηση του γαστρονομικού τουρισμού.
• -Το ορεινό τοπίο με την ενίσχυση βιώσιμων πρωτοβουλιών για την τοπική ανάπτυξη στον ορεινό όγκο και την ανάπτυξη της αειφόρου ορεινής δασοπονίας.
• -Το αγροτικό τοπίο του κάμπου της Θεσσαλονίκης ως σήμα κατατεθέν των γεωργικών προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας της περιοχής, όπως τα ροδάκινα, τα κεράσια κ.α.

Οι κατευθύνσεις που δίνει ανά περιοχή το Χωροταξικό είναι οι εξής:

Περιοχή του Ολύμπου:

• -Έλεγχος των, τουριστικών και οικιστικών, πιέσεων που αλλοιώνουν την αισθητική εικόνα, κύρια στην παράκτια ζώνη της Ολυμπιακής Ακτής, μέσα από την εξειδίκευση μορφολογικών κανόνων και έργα εξωραϊσμού των οικιστικών, παραθεριστικών και τουριστικών υποδοχέων, την οργάνωση της υφιστάμενης εκτός σχεδίου δόμησης και τον περιορισμό περαιτέρω εξάπλωσής της.
• -Ως παγκόσμιο απόθεμα, ο Όλυμπος θα πρέπει να διατηρηθεί επισκέψιμος (κάτω από τα όρια της φέρουσας ικανότητάς του). Η διατήρηση της πεζής ανάβασης και η απαγόρευση κυκλοφορίας οχημάτων ή άλλων μορφών μηχανικής ανάβασης πέραν της μονής Αγ. Διονυσίου οφείλει να προστατευτεί καθώς η διάνοιξη οδών ή στυλωμάτων θα διαταράξει ανεπανόρθωτα την ακεραιότητα του τοπίου. Για την ανάδειξη των περιπατητικών διαδρομών του Ολύμπου θα πρέπει να υλοποιηθούν παρεμβάσεις για τη σήμανση, την ασφάλεια και τη μείωση των οχλήσεων σε εναρμόνιση με την αισθητική του τοπίου και με τη χρήση φυσικών υλικών.

Ζώνη της Ελιάς:

• -Αποφυγή της διαταραχής του Ελαιώνα από διάσπαρτες χρήσεις και δραστηριότητες με τη λήψη μέτρων αποφυγής της εκτός σχεδίου εγκατάστασης δραστηριοτήτων που προκαλούν οπτική όχληση (αποθήκες υλικών, συνεργεία κ.α.) σε περιοχές συγκέντρωσης ελαιοκαλλιεργειών.
• -Θέσπιση μορφολογικών κανόνων δόμησης για την ένταξη της κατοικίας ή άλλων κατασκευών στο τοπίο του Ελαιώνα όπως, αντικατάσταση περιφράξεων με ξερολιθιές, χρήση αποκλειστικά ενδημικών ειδών βλάστησης και διατήρηση ελαιόδεντρων εντός των προκηπίων των κατοικιών.
• -Αποκατάσταση λατομικών περιοχών με ενδημικά είδη ή δημιουργία νέων ελαιώνων σε ζώνες αποκατάστασης.

Παράκτια Ζώνη της Χαλκιδικής, Χολομώντας:

• -Διαφύλαξη αδόμητων (δασωμένων κύρια με πεύκα) κενών μεταξύ των οικισμών, ενίσχυση των αναδασώσεων – αποκατάσταση και λήψη μέτρων για προστασία της διαδικασίας φυσικής αποκατάστασης στις καμένες δασικές εκτάσεις της Κασσάνδρας.
• -Μέριμνα για την προφύλαξη της φυσικής οριογραμμής (κορυφές , διάσελο) από τη δόμηση στις εκτός σχεδίου περιοχές.
• -Λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της διάβρωσης της παράκτιας ζώνης. Λήψη μέτρων για την προστασία του τοπίου και των παραγόντων που ενισχύουν τη μελισσοκομία σε όλες τις ζώνες τις Χαλκιδικής.

Παραμεθόρια Ζώνη:

• -Λήψη μέτρων περιορισμού της εκτός σχεδίου δόμησης κυρίως στις περιοχές ανάπτυξης χιονοδρομικών κέντρων.
• -Μέτρα ολοκληρωμένης διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων με στόχο τη διατήρηση και την ενίσχυση αυτών, αλλά και διατήρηση των παραδοσιακών αγροτικών τοπίων.
• -Διατήρηση του μορφολογικού ύφους και της συνεκτικότητας των παραθεριστικών οικισμών και εκτόνωση νέων αναγκών για επεκτάσεις προς την ημιορεινή ζώνη.
• -Αποκατάσταση και ανάδειξη δικτύων πεζοπορικών διαδρομών και σημείων θέας.
• -Οργάνωση της κτηνοτροφικής παραγωγής βάση των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η αειφορία των πόρων αλλά και η υγιεινή των τροφίμων.
• -Ρύθμιση της ανάπτυξης των ΑΣΠΗΕ σε σχέση με την δασόρια και την κορυφογραμμή προκειμένου να περιορίζεται η αισθητική ρύπανση.
• -Λήψη μέτρων για τη βελτίωση της ποιότητας και της ποσότητας των υδάτων, περιορισμός της διάβρωσης και της στερεομεταφοράς σε χείμαρρους και ποτάμια, διατήρησης του ύψους των αποθεμάτων στις λίμνες της ζώνης (Βεγορίτιδα, Τ.Λ. Άγρα, Δοϊράνη, Τ.Λ. Κερκίνης), καθώς και ανάπτυξη ήπιων δραστηριοτήτων συμβατών με το καθεστώς οικολογικής προστασίας τους.

Πεδιάδα της Θεσσαλονίκης:

• -Πρέπει να αποφευχθεί η χωροθέτηση περαιτέρω μονάδων φωτοβολταϊκών στο αρδευόμενο τμήμα της πεδιάδας Θεσσαλονίκης – Ημαθίας – Πέλλας – Πιερίας δεδομένης της διαθεσιμότητας γης στην ημιορεινή ζώνη. Ιδιαίτερα θα πρέπει να προφυλαχτεί ο ορυζώνας της Θεσσαλονίκης (περιοχές ΑΔ’ του Εθνικού Πάρκου Δέλτα Αξιού) και η περιοχή ανάπτυξης καλλιεργειών ροδακινιάς – κερασιών στην Ημαθία – Πέλλα. Ειδικά για την προστασία του τοπίου των ορυζώνων στο Εθνικό Πάρκο, δεν κρίνεται σκόπιμη η διατήρηση της πρόβλεψης δημιουργίας ΒΙΟΠΑ περί των κόμβων της ΠΑΘΕ.
• -Απομάκρυνση των παράνομων δραστηριοτήτων που είτε καταλαμβάνουν χώρους γεωργικών αποθηκών φιλοξενώντας ασύμβατες δραστηριότητες, είτε έχουν εγκατασταθεί παράνομα ή παράτυπα από τις περιοχές προτεραιότητας για το τοπίο (Εθνικό Πάρκο Δέλτα, Βεργίνα, Λευκάδια, Πέλλα).
• -Εξειδίκευση μορφολογικών κανόνων για γεωργικές αποθήκες που θα είναι σύμφωνοι κατ’ αρχάς με τα λειτουργικά πρότυπα και τις απαιτήσεις της γεωργίας.
• -Η περιοχή νοτίως του Καλοχωρίου, που εμπίπτει εντός των ορίων των προστατευόμενων περιοχών του δικτύου Natura 2000 GR1220010 και GR1220002, να χαρακτηριστεί ως «Περιοχή ανάδειξης και διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών», όπου δύναται να καθορίζονται ειδικοί όροι, περιορισμοί και χρήσεις σε συμφωνία με τις διατάξεις της υπουργικής απόφασης ΥΠΕΝ/ΔΝΕΠ/47695/2669/2018 (Δ΄ 294), όπως αυτή συμπληρώθηκε με το (Δ΄ 317), καθώς και με το υπό έκδοση Προεδρικό Διάταγμα του Εθνικού Πάρκου Δέλτα Αξιού -Λουδία – Αλιάκμονα.

Αμπελώνας της Κεντρικής Μακεδονίας (Δρόμοι του Κρασιού):

• -Ταυτοποίηση αμπελώνων και σύνδεση τοπωνύμιων-οίνων.
• -Υποστήριξη της χρήσης ενδημικών ποικιλιών.
• -Αποφυγή της χωροθέτησης δραστηριοτήτων σε περιοχές με εκτεταμένους αμπελώνες προκειμένου να διαφυλαχθούν οι περιοχές αυτές από τον κατακερματισμό.
• -Ανάδειξη του διαδρόμου και των προϊόντων του δρόμου του κρασιού.

Εθνικό Πάρκο Κορώνειας – Βόλβης:

• -Λήψη μέτρων περιορισμού της αστικής διάχυσης στην περιοχή του Λαγκαδά και στο Δυτικό τμήμα του Εθνικού Πάρκου.
• -Υποστήριξη των μέτρων διαχείρισης των υδάτων που στοχεύουν στην αύξηση της ποιότητας και της ποσότητας νερού των λιμνών.
• -Προστασία του Βυζαντινού Ελαιώνα Βόλβης (χαρακτηρισμός του ως μνημείου της Φύσης).
• -Βιώσιμη εκμετάλλευση και ανάδειξη της καστροπολιτείας της Ρεντίνας και των μνημείων που την περιβάλλουν.
• -Ανάδειξη περιπατητικών, περιηγητικών και ποδηλατικών διαδρομών στις λίμνες, τον ορεινό και τον ημιορεινό χώρο, αλλά και των βυζαντινών μνημείων σύμφωνα με το Σχέδιο Τουριστικής Ανάπτυξης του Φορέα Διαχείρισης.
• -Ενίσχυση του μουσείου του Κέντρο Πληροφόρησης του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου με ειδική θεματική έκθεση για την ιστορία της Λίμνης Κορώνειας.
• -Διασύνδεση του τοπίου με την ανάπτυξη του γαστρονομικού τουρισμού, του τουρισμού υγείας – ιαματικού, αλλά και του ήπιου, μη μηχανοκίνητου, ναυταθλητισμού (Βόλβη).

Στενά και κοιλάδα του Αγγίτη – Αλιστράτη:

• -Διατήρηση του μορφολογικού ύφους των οικισμών.
• -Ανάδειξη δικτύων πεζοπορικών διαδρομών και σημείων θέας.
• -Ανάπτυξη υποδομών για την άσκηση ήπιων δραστηριοτήτων τουρισμού στο Ποτάμι.
• -Ανάδειξη του Σπηλαίου.

Αστικά, πρωτοβιομηχανικά και περιαστικά τοπία της Μακεδονίας:

• Εκπόνηση/εφαρμογή μελετών ανάπλασης, αξιοποίησης, ανάδειξης με έμφαση στην ανάπτυξη του τουρισμού πόλης και την ανάπτυξη περιπατητικών διαδρομών.

[ΠΗΓΗ: https://www.voria.gr/, 11/9/2020]